Dit zijn de voor- en nadelen van een ijsbad nemen

In een bad met koud water zitten: je hebt vast wel van de trend gehoord. Misschien denk je als eerste aan kippenvel en klappertanden, maar een koude plens nemen doet nog veel meer met je lijf. Wij zochten voor je uit wat de belangrijkste voor- en nadelen van een ijsbad zijn.

Wat doet een ijsbad met je lichaam?

Een ijsbad is natuurlijk hartstikke koud, dat is ook het hele idee. Maar wat doet die kou dan eigenlijk met je?

Je kan je wel voorstellen dat de temperatuur van een koud bad een grote shock is voor je lichaam. Daarom is het ook zo moeilijk om het water in te stappen. Maar juist die shock maakt het dus gezond.

Misschien zou je het niet zo snel verwachten, maar in een koud bad gaat je lichaamstemperatuur omhoog. Dat komt doordat je lijf zichzelf weer probeert op te warmen. Je kan het vergelijken met een thermostaat in je huis: als de omgeving kouder wordt, springt je verwarming aan om weer op temperatuur te komen. Ons lichaam werkt net zo!

Door de shock van de kou maak je trouwens ook verschillende stofjes aan, zoals adrenaline en dopamine. Dat zorgt er weer voor dat je bloedvaten nauwer worden.

Hoe koud is een ijsbad en wat is verantwoord?

Als je het woord ‘ijsbad’ hoort, denk je misschien wel gelijk aan een badkuip vol met ijsklontjes. Maar zo koud hoeft het eigenlijk helemaal niet te zijn. De perfecte temperatuur verschilt per persoon, maar gelukkig zijn er wel een aantal handige vuistregels.

Het water moet zó koud zijn, dat het eigenlijk niet fijn is om erin te zitten – jep, het blijft dus altijd een uitdaging. Maar het moet natuurlijk ook niet zo koud zijn dat het gevaarlijk wordt voor je gezondheid. Dat is precies het tegenovergestelde van wat we willen.

Meestal is een temperatuur tussen de 5 en 10 graden perfect. Probeer het water in ieder geval onder de 15 graden te houden, maar ga niet te ver onder de 5 graden om het verantwoord te houden.

Voordelen van het nemen van een ijsbad

Maar waar komt de hele hype nou eigenlijk vandaan? We springen natuurlijk niet voor onze lol de kou in: we doen het voor de gezondheidsvoordelen. Er worden superveel gezondheidsclaims gemaakt, en gelukkig wordt er ook steeds meer onderzoek gedaan naar de effecten van koud water.

Het eerste voordeel van een ijsbad is dat het je kan helpen bij het afvallen. Daarnaast kan het je spierherstel verbeteren. Ook is een ijsbad goed voor je mentale gezondheid én je motivatie.

Afvallen door een ijsbad

Wat je misschien wel het meeste hoort, is dat een ijsbad je kan helpen met gezond afvallen. En ja hoor: dat klopt. Daarvoor moet je het alleen wel consequent blijven doen.

Tijdens het bad zelf verbrand je iets meer calorieën dan normaal om jezelf warm te houden. Alleen zit je natuurlijk wel maar een paar minuten in het bad. Dat zet ook geen zoden aan de dijk: één koud bad heeft wat afvallen betreft niet heel veel effect.

Maar als je regelmatig een ijskoud bad neemt, gebeurt er wel iets bijzonders. Dan gaat je lichaam namelijk wit lichaamsvet omzetten in beige of bruin vet [1]. Misschien ben je al bekend met die termen – bruin vet is de goede soort. Deze soort vet verbrandt namelijk calorieën, ook als je niets doet.

Als je iedere week minimaal 11 minuten in totaal in een koud bad zit, gaat je lichaam vet omzetten. En dan verbrand je niet alleen meer calorieën tijdens je bad, maar ook de rest van je dag. Een verrassende manier om af te vallen, vind je niet?

Spierherstel verbeteren

Een ander leuk voordeel voor de sporters onder ons: een ijsbad kan je spierherstel verbeteren [2]. Je herstelt niet alleen sneller, maar een koude plens kan ook nog eens spierpijn tegengaan.

Heb je de dag na het trainen vaak last van dat zeurende gevoel in je spieren? Dan zou een koud bad dus een echte uitkomst voor je kunnen bieden. Hiervoor hoef je trouwens ook helemaal niet lang in de kou te zitten: enkele minuten doen al wonderen.

Een ijsbad voor je mentale gezondheid

Oké, we geven toe: een koud bad klinkt misschien niet als de meest ontspannende bezigheid. Maar toch kan het goed zijn om je stressniveau én je gemoedstoestand te verbeteren [3].

Dus… Gewoon even doorzetten en dat koude bad instappen. Als je er weer uitkomt, voel je je gelijk beter. Het trotse gevoel dat je een ijskoud bad hebt doorstaan is natuurlijk een leuke bonus.

Krijg een boost in motivatie

Echt waar: een koud bad is goed voor je motivatie. Tijdens de shock door de temperatuur maakt je lijf namelijk dopamine aan. Dat is een stofje wat belangrijk is voor je motivatie.

Het effect is ook echt niet klein. Een koude duik kan je dopamine zelfs met 250% verhogen [4]. Ideaal dus aan het begin van een dag waarop je veel moet doen.

De nadelen van een ijsbad nemen

Die voordelen klinken natuurlijk hartstikke goed, maar hoe zit het dan met de nadelen van een ijsbad? Er zijn namelijk wel een aantal dingen om rekening mee te houden voor je de kou instapt.  

Een ijsbad kan ervoor zorgen dat je minder goed slaapt. Daarnaast kan een koud bad na het sporten spiergroei en krachttoename remmen. Ook kan de kou gevaarlijk zijn wanneer er niet verantwoord mee om wordt gegaan. Voor mensen met een hoge bloeddruk is een ijsbad ook niet de beste optie.

Minder goed slapen

Een warm bad voor je je bed instapt is heerlijk rustgevend. Maar hoe zit het dan met een bad nemen in koud water? Als je zo’n bad te laat op de dag neemt, kan het ervoor zorgen dat je juist slecht slaapt.  

Later op de dag daalt namelijk je lichaamstemperatuur, zo maakt je lijf zich klaar om te gaan slapen. Maar zoals we eerder al hadden gezegd zorgt een koud bad er juist voor dat je lichaam actief aan de slag gaat met opwarmen. En dat moet je in de avond nou net niet hebben.

Een ijsbad na het sporten is misschien niet ideaal

Wacht even… Een koud bad was toch juist goed voor sporters? Klopt. Maar er is wel iets om rekening mee te houden.

Voor wie actief bezig is met kracht of spiermassa opbouwen, is de timing van je bad namelijk belangrijk. Na het trainen is dan niet het ideale moment, omdat de kou je krachttoename en spiergroei kan tegenwerken [5]. En dat is natuurlijk zonde van al je harde werk in de sportschool.

Probeer daarom in de eerste vier uur na het krachttrainen geen koud bad te nemen. Als je andere doelen hebt dan spiermassa en kracht opbouwen – als je bijvoorbeeld conditie traint – is een koude plens na het sporten trouwens geen probleem.

Is het nemen van een ijsbad gevaarlijk?

Een vraag die veel mensen hebben is of een zo’n koude duik niet gevaarlijk is. Dat heb je voor een groot deel zelf in de hand.

Zoals we eerder al zeiden is het natuurlijk belangrijk om het verantwoord te houden. Ga vooral geen uren in een koud bad zitten en maak de temperatuur niet te laag. Luister vooral goed naar je eigen lijf. Zo zorg je ervoor dat je niet onderkoeld raakt.

Nog iets waar we het eerder even kort over hadden, is dat een ijsbad je bloedvaten vernauwt. Als je bijvoorbeeld last hebt van een hoge bloeddruk, kan je daarom ook beter niet dat koude water in stappen.

Een ijsbad nemen of een koude douche?

Een andere populaire gezondheidstrend is koud douchen. Maar welke van de twee is nou beter?

Als je de mogelijkheid hebt, is een koud bad toch wel de beste optie. Onder de douche is natuurlijk niet je hele lijf bedekt met koud water, waardoor het wat minder effectief is.

Heb je geen bad tot je beschikking? Dat geeft niet. Een koude douche is namelijk ook gewoon hartstikke gezond. Het is trouwens ook een makkelijke optie: je hoeft na je gebruikelijke warme douche alleen even de warme kraan uit te draaien.

Hoe zit het dan met zwemmen in koud water? Is dat gezond?

Je kan er natuurlijk ook gewoon voor kiezen om te gaan zwemmen in koud water. Zo pak je de gezondheidsvoordelen mee van een koude duik én krijg je er extra beweging in.

Als je aan het zwemmen bent, verzet je trouwens ook gelijk je gedachten. Dat kan de kou een heel stuk aangenamer maken.

Het is zelfs goed voor je om te bewegen in het koude water. Als je stil zit zie je er misschien uit als een bikkel, maar in beweging blijven is eigenlijk wel beter voor je.

Dus als je de mogelijkheid hebt is het zeker goed voor je om koud te gaan zwemmen. Misschien is een nieuwjaarsduik helemaal niet zo’n slecht idee.

Een ijsbad voor alleen je gezicht

Heb je al wel eens gehoord van een ice facial? Dat is een ijsbad, maar dan alleen voor je gezicht. Ook al heeft het niet dezelfde gezonde effecten als een koud bad, zweren veel mensen erbij.

In ieder geval is een koude plens in je gezicht verfrissend. Er wordt vaak gezegd dat ijs een essentieel onderdeel van een goede huidverzorging is, maar echt onderzoek naar de effecten is er niet.

Wil je het toch eens proberen? Dan kan dat natuurlijk geen kwaad. Maar ook hier geldt: ga vooral niet te lang met je gezicht in ijskoud water hangen. De huid op je gezicht is extra gevoelig, dus wees er een beetje lief voor.

Ga verantwoord om met je lichaam: je hebt er maar één!

En, ben je na het lezen van deze blog enthousiast geworden om een koud bad te proberen? Nu je weet wat de voor- en nadelen van een ijsbad zijn, weet je ook hoe je het beste aan de slag kan gaan.

Zorg er in ieder geval voor dat je het veilig en verantwoord houdt en goed voor je lichaam zorgt. Neem dan ook geen onnodige risico’s.